Հայ ժողովրդական ասացվածքի համաձայն՝«Տղամարդը տան դրսի պատն է, կինը՝ ներսի»։ Նույն ընկալումը տեսնում ենք Հայաստան աշխարհի թագավորների ու թագուհիների գործունեության տրամաբանությսն մեջ։ Թագուհիները, երկրի «ներսի պատի» դերը կատարելով, հաճախ մնացել են չնկատված կամ տեղ չեն գտել հիշատակարաններում։
Ուսումնական հետազոտության գաղափարը առաջացել էր Հայ ականավոր թագուհիները. նախագիծը մեկնարկելիս։ Հետազոտական աշխատանքը, որպես նախագծի զարգացում, նախատեսվում է իրականացնել բազմակողմանի, երկարաժամկետ ուսումնասիրություն։ Աշխատանքում ներգրավված են տարբեր մասնագիտական խմբեր։
Նպատակը՝
- Ճանաչել և ճանաչելի դարձնել հայոց թագուհիներին. իրենց ներդրումը երկրի քաղաքական, մշակութային, հասարակական կյանքում
- Ուսումնասիրել թագավորական պալատի կենցաղավարությունը, հանդերձանքը…
Խնդիրները՝
- Ուսումնասիրել և համադրել պատմական մի քանի սկզբնաղբյուրներ
- Վերակառուցել պատմական ժամանակահատվածը թատերական ներկայացմամբ՝ կերպարներ, հանդերձանք, կենցաղ…
- Հավաքված ուսումնական նյութերի՝ տեսանյութ, ֆոտո, ֆիլմ, տեքստ թվայնացում
Հետազոտության ուղղությունները՝
- Պատմագիտական աղբյուրներ հայոց թագուհիների մասին
- Հայոց թագուհիների հանդերձանքը
- Հայոց թագուհիների հոգեկերտվածքի ուսումնասիրում
- Թատերական ներկայացում՝ լուսանկարչի օբյեկտիվից
- Տեղանքի ընտրության ճշգրտում զբոսավարների մասնակցությամբ
- Պատմության վերակառուցում (տարածք, կերպարներ, կենցաղ, ….
- Ներկայացման երաժշտության, պարերի և թատերականացված ծեսի ընտրություն
- Ուսումնական նյութերի թարգմանություններ
- Հետազոտական ընթացքի անոնսների ստեղծում
- Հայոց թագուհիները. ուսումնական-հետազոտական նախագծի թվայնացում, ուսումնական նյութի ստեղծում
- Հանդիպումներ, քննարկումներ …
Ընթացք/ քայլեր՝
- Պատմագիտական աղբյուրների հայթհայթում, ուսումնասիրում, համադրում՝ այստեղ
- Պալատական, թագավորական հանդերձանքի հետազոտոմ, գծագրում՝ այստեղ
- Պատմական ժամանակահատվածի արքունական հոգեբանության ուսումնասիրում՝ այստեղ
- Ուսումնական նյութերի թարգմանություն՝ այստեղ
- Պալատական կենցաղի, սպասքի ուսումնասիրում, վերակառուցում՝ այստեղ
- Պատմական ժամանակահատվածի վերակառուցման համար համապատասխան տեղանքի ընտրություն
- Պատմական ժամանակահատվածի վերակառուցում՝ թատերական ներկայացմամբ
- Տեսաֆիլմի նկարահանում, ստեղծում
- Ուսումնական նյութերի թվայնացում, ներկայացում
Ուսումնական հետազոտության պատմական կերպարներ՝
Փառանձեմ թագուհի (IV դար)
Զաբել թագուհի (XIII դար)
Կատրանիդե Բ (XI դար)
Ճամփորդություններ՝
Հայաստանի պատմության թանգարան
Արդյունք՝
Ուսումնական նյութերի ստեղծում և թվայնացում
Պատմական դրվագի թատերականացված բեմադրում
Ֆիլմի ստեղծում
Նախագծի զարգացում/շարունակություն
Աղբյուրներ՝
Մովսես Խորենացի, Հայոց պատմություն, Ե., 1981
Փավստոս Բուզանդ, Հայոց պատմություն, Ե., 1987
Հայ ժողովրդի պատմության քրիստոմատիա, հ․ 1, Ե․, 2007, հ․ 2, Ե․, 2011
Գրականություն՝
Չամչյան Մ․, Հայոց պատմություն, հ․ Ա, Վենետիկ, 1784 (Ե․, 1985)
Հարությունյան Հ․ Ա․, Հայաստանը Արշակունիների ժամանակ․ Ե․, 1945
Հրանդ Ք․ Արմեն, Պապ Արշակունի, Երուսաղեմ, 1958
Մանանդյան Հ․, Երկեր, հ․ Բ, Ե․, 1978
Հայ ժողովրդի պատմություն (ԳԱ հրատ․), հ․ II, Ե․, 1984
Հարությունյան Բ․, Հայոց արքունիքի դերը Հայոց եկեղեցու անկախացման գործում, տե՛ս Հայոց եկեղեցի և պետություն (միջազգային գիտաժողովի նյութեր), Ե․, 2000Реклама